Według danych Flexery z 2023 roku, około jedna trzecia wydatków na usługi chmurowe jest zwyczajnie marnotrawiona. W przypadku AWS, koszty mogą szybko wymknąć się spod kontroli – sam transfer 1 TB danych między regionami może generować wydatki od 20 do nawet 90 dolarów.
Ceny AWS często wydają się proste na pierwszy rzut oka, jednak rzeczywistość jest znacznie bardziej złożona. Dodatkowo, ukryte opłaty, różnice w kosztach między regionami oraz nieoptymalne wykorzystanie zasobów mogą znacząco wpływać na końcowy rachunek. W obliczu prognozowanego wzrostu wydatków na chmurę w Europie o 110 miliardów dolarów do 2026 roku, zrozumienie struktury cenowej AWS staje się kluczowe dla każdej firmy.
W tym artykule szczegółowo przeanalizujemy pułapki kosztowe w AWS, pokażemy, jak skutecznie korzystać z kalkulatora cen oraz przedstawimy sprawdzone strategie optymalizacji wydatków.
Jak działa model cenowy AWS
Model cenowy AWS różni się zasadniczo od tradycyjnych rozwiązań IT. Jego elastyczność i złożoność mogą być jednocześnie zaletą i wyzwaniem dla firm każdej wielkości. Przyjrzyjmy się, jak dokładnie działa cennik AWS i na co należy zwrócić uwagę, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek na fakturze.
Pay-as-you-go vs tradycyjne licencje
AWS opiera swój model biznesowy na zasadzie „płać za to, czego używasz” (pay-as-you-go), co stanowi fundamentalną różnicę w porównaniu z tradycyjnymi licencjami oprogramowania. W tym modelu płacisz tylko za faktycznie wykorzystane zasoby – obliczenia, przechowywanie danych i transfer – bez długoterminowych zobowiązań.
Trzy podstawowe czynniki kształtujące koszty w AWS to:
- Moc obliczeniowa (compute) – rozliczana godzinowo lub sekundowo
- Przestrzeń dyskowa (storage) – najczęściej rozliczana za GB danych
- Transfer danych wychodzących (outbound data transfer) – również rozliczany za GB
W przeciwieństwie do tradycyjnych licencji, gdzie płacisz z góry stałą kwotę, model AWS pozwala na elastyczne skalowanie zasobów w zależności od bieżących potrzeb. Ponadto, wyłączając nieużywane instancje, możesz zmniejszyć koszty nawet o 70% w porównaniu do utrzymywania ich przez całą dobę.
AWS oferuje również kilka innych modeli cenowych dostosowanych do różnych potrzeb:
- Instancje On-Demand – płatność godzinowa lub sekundowa bez długoterminowych zobowiązań
- Savings Plans – niższe ceny w zamian za zobowiązanie do określonego poziomu wykorzystania
- Instancje Spot – dostęp do niewykorzystanych mocy obliczeniowych z rabatami sięgającymi nawet 90%
- Reserved Instances – zobowiązanie z góry w zamian za zniżki do 75%
Różnice cenowe między regionami AWS
Jednym z mniej oczywistych aspektów cennika AWS są znaczące różnice w kosztach między poszczególnymi regionami. Infrastruktura AWS jest globalna i składa się z wielu lokalizacji na całym świecie, podzielonych na Regiony, Strefy Dostępności i inne specjalistyczne strefy.
Każdy region AWS działa w lokalnych warunkach rynkowych, co bezpośrednio wpływa na ceny. Różnice wynikają z kosztów gruntów, światłowodów, energii elektrycznej i podatków w danej lokalizacji. Przykładowo, ta sama infrastruktura wdrożona w São Paulo kosztuje o 52% więcej niż w Wirginii Północnej.
Obecnie, według danych z marca 2025, najtańszym regionem AWS jest US West (Oregon) ze średnią ceną godzinową około 0,99 PLN, podczas gdy South America (São Paulo) jest 1,3 razy droższy. Warto również zauważyć, że nawet regiony w tym samym kraju mogą znacząco różnić się cenowo – Kalifornia Północna jest o 21% droższa niż Wirginia Północna.
Ukryte opłaty, których nie widać na pierwszy rzut oka
Mimo przejrzystości modelu pay-as-you-go, rachunek AWS często zawiera opłaty, których firma nie przewidziała w swoich kalkulacjach. Jedną z najczęstszych ukrytych opłat są koszty transferu danych.
Podczas gdy transfer przychodzący (do AWS) jest zazwyczaj bezpłatny, płacisz za dane wychodzące do internetu lub między regionami. Przykładowo, 1TB transferu danych z Amazon S3 w regionie São Paulo do innego regionu kosztuje około 0,57 PLN za GB. Nawet w obrębie usług AWS pewne transfery mogą generować opłaty, choć transfer w tym samym regionie jest zwykle bezpłatny.
Inne często pomijane koszty to:
- Zatrzymane instancje EC2 nie generują opłat za obliczenia, ale dołączone do nich woluminy EBS nadal powodują koszty przechowywania
- Adresy IP Elastic są nadal naliczane, nawet jeśli nie potrzebujesz już powiązanych z nimi instancji
- Niewykorzystane zarezerwowane instancje są w pełni płatne niezależnie od faktycznego wykorzystania
- Snapshoty i przechowywane dane generują stałe koszty przechowywania
- W S3 płacisz nie tylko za przechowywanie i transfer danych, ale także za każde żądanie do usługi
Chociaż model AWS oferuje elastyczność i potencjalne oszczędności, wymaga również ciągłego monitorowania wykorzystania zasobów, aby mieć świadomość rzeczywistych kosztów. Zrozumienie tych mniej oczywistych aspektów cennika AWS jest kluczowe dla efektywnego zarządzania budżetem IT i unikania nieprzyjemnych niespodzianek.
Najczęstsze pułapki kosztowe w AWS
Korzystanie z AWS wymaga ciągłej czujności – jedna nierozważna decyzja może znacząco zwiększyć twój rachunek. Według badań, firmy marnują średnio jedną trzecią swojego budżetu chmurowego na niewykorzystane lub źle zoptymalizowane zasoby. Przyjrzyjmy się najczęstszym pułapkom kosztowym, które mogą poważnie nadwyrężyć twój budżet AWS.
Nieużywane i zapominane zasoby
Jednym z głównych powodów wysokich rachunków AWS są zasoby, które pozostają aktywne mimo braku użycia. Przypomina to pozostawienie włączonych świateł w pustym pomieszczeniu – nadal płacisz, choć nie czerpiesz żadnych korzyści. Najczęściej spotykane przykłady to:
Bezczynne instancje EC2, które po zakończeniu testów czy zadań deweloperskich nie zostały wyłączone. Zwłaszcza w dużych organizacjach, gdzie zespoły aplikacyjne często nie mają pełnego wglądu w generowane przez siebie koszty chmurowe, zjawisko to jest powszechne.
Niezatrzymane środowiska deweloperskie i testowe również generują znaczące koszty. Choć potrzebne są jedynie w godzinach pracy, często pozostają uruchomione przez całą dobę.
Woluminy EBS niepodłączone do żadnej instancji nadal generują opłaty za przechowywanie danych. Po usunięciu instancji EC2, woluminy EBS pozostają aktywne, jeśli nie zostaną celowo usunięte.
Niewykorzystane adresy Elastic IP są kolejnym ukrytym źródłem kosztów. AWS nalicza opłaty za adresy IP, które nie są przypisane do działających instancji.
Niewłaściwe dopasowanie typów instancji
Wybór odpowiedniego typu instancji EC2 ma ogromny wpływ na wydajność aplikacji i efektywność kosztową. Nowi użytkownicy AWS często wybierają największe serwery lub najwięcej pamięci „na wszelki wypadek”, co prowadzi do nadmiernego przydzielania zasobów.
AWS oferuje szeroką gamę typów instancji zoptymalizowanych pod różne przypadki użycia. Instancje dzielą się na kategorie, takie jak ogólnego przeznaczenia (M5, M6g, M7i), obliczeniowe, pamięciowe i inne. Każda z nich ma różne kombinacje CPU, pamięci i możliwości sieciowych.
Przykładowo, instancje M8g zasilane przez procesory AWS Graviton4 oferują najlepszą wydajność cenową dla obciążeń ogólnego przeznaczenia, podczas gdy instancje M7g oparte na procesorach Arm-based AWS Graviton3 są idealne dla aplikacji ogólnego przeznaczenia.
Wybór niewłaściwego typu instancji to jak wynajęcie rezydencji, gdy potrzebujesz tylko kawalerki. Rozwiązaniem jest rozpoczęcie od mniejszych zasobów i skalowanie w górę tylko wtedy, gdy jest to konieczne. AWS udostępnia narzędzia jak Compute Optimizer, które pomagają dobrać odpowiedni rozmiar instancji do obciążeń.
Koszty transferu danych między regionami
Transfer danych w AWS może generować znaczące koszty, szczególnie przy przesyłaniu danych między regionami lub do internetu. Opłaty za transfer danych są często pomijane przy projektowaniu rozwiązań w AWS.
Podczas gdy transfer przychodzący (do AWS) jest zazwyczaj bezpłatny, płacisz za dane wychodzące – zarówno do internetu, jak i między regionami. Koszty transferu danych są naliczane według stawek specyficznych dla danego regionu.
Jeśli komponenty twojego systemu komunikują się przez wiele regionów za pomocą połączeń VPC peering lub Transit Gateway, doliczane są dodatkowe opłaty za transfer danych. Dla połączeń peering VPC między regionami obowiązują standardowe opłaty za transfer międzyregionalny.
Aby zidentyfikować opłaty za transfer danych AWS, można sprawdzić kolumnę lineItem/UsageType w AWS CUR. Transfer danych między różnymi regionami AWS ma typy użytkowania takie jak „Region źródłowy-Region docelowy-AWS-Out-Bytes”.
Brak monitoringu wydatków
Brak nadzoru nad wydatkami to prosta droga do nieprzyjemnych niespodzianek na fakturze. Jest to szczególnie istotne w przypadku usług takich jak AWS Lambda, gdzie koszty zależą od liczby uruchomień kodu.
Monitorowanie to ważna część utrzymania niezawodności, dostępności i wydajności konta AWS. Dostępnych jest kilka narzędzi do monitorowania wykorzystania Billing and Cost Management:
- AWS Cost and Usage Reports – śledzi wykorzystanie AWS i dostarcza szacowane opłaty związane z kontem
- Cost Explorer – umożliwia przeglądanie i analizowanie kosztów oraz użycia za ostatnie 13 miesięcy
- AWS Budgets – pozwala śledzić koszty AWS za pomocą wizualizacji kosztów i otrzymywać powiadomienia, gdy szacowane koszty przekroczą budżety
Ponadto, warto skonfigurować AWS Cost Anomaly Detection, aby wykrywać nietypowe wzorce wydatków. System wykrywania anomalii kosztowych pomaga alertować zespół o skokach kosztów lub trendach zanim przekroczą budżet AWS.
Jak AWS Price Calculator pomaga uniknąć zaskoczeń
Planowanie kosztów w chmurze wymaga precyzyjnych narzędzi. AWS Price Calculator to bezpłatne narzędzie internetowe, które pozwala na oszacowanie wydatków związanych z korzystaniem z usług Amazon Web Services, zanim jeszcze zdecydujesz się na ich wdrożenie.
Funkcje i możliwości kalkulatora
AWS Price Calculator składa się z czterech głównych stron konsolowych, które prowadzą użytkownika przez proces szacowania kosztów. Strona główna zawiera przegląd funkcji narzędzia i link do tworzenia szacunku. Po wybraniu przycisku „Create estimate” przechodzisz do strony dodawania usług, gdzie znajdziesz listę wszystkich obsługiwanych usług AWS.
Po wybraniu konkretnej usługi i kliknięciu „Configure”, możesz wybrać region AWS oraz wprowadzić szczegóły dotyczące swojego przypadku użycia. AWS Price Calculator pozwala na:
- Modelowanie rozwiązań przed ich zbudowaniem
- Eksplorowanie punktów cenowych usług AWS
- Przeglądanie szczegółowych obliczeń stojących za szacunkami
- Planowanie wydatków AWS
- Znajdowanie możliwości oszczędności
Co ważne, kalkulator umożliwia sortowanie szacunków w grupy, co ułatwia analizę kosztów architektury, a także zapisywanie i eksportowanie szacunków do formatów CSV lub PDF.
Praktyczne przykłady szacowania kosztów
Wykorzystując AWS Price Calculator, możesz analizować koszty dla różnych scenariuszy użycia. Przykładowo, jeśli chcesz dodać kolejną instancję EC2 do obsługi cotygodniowego szczytu ruchu, możesz określić szczegóły tego obciążenia, wybrać odpowiednią instancję i opcje płatności.
Kalkulator generuje szacunki dla dwóch podstawowych przypadków użycia: obliczeń kosztów w chmurze AWS oraz obliczeń kosztów chmury hybrydowej. Przy modelowaniu infrastruktury należy dokładnie zdefiniować wymagania aplikacji, aby otrzymać bardziej precyzyjne szacunki kosztów.
Ograniczenia narzędzia, o których warto wiedzieć
Mimo przydatności, AWS Price Calculator ma pewne ograniczenia. Przede wszystkim, jest to narzędzie szacunkowe, które nie gwarantuje dokładnych kosztów faktycznego użytkowania usług AWS. Szacunki mogą różnić się od rzeczywistych wydatków z kilku powodów:
Kalkulator nie uwzględnia podatków, które mogą mieć zastosowanie do twoich zakupów. Dodatkowo narzędzie zakłada 730 godzin w miesiącu (365 dni w roku × 24 godziny na dzień / 12 miesięcy), nie uwzględniając lat przestępnych.
AWS Price Calculator nie bierze pod uwagę darmowego poziomu (Free Tier), kredytów promocyjnych ani innych zniżek. Nie uwzględnia również opłat licencyjnych firm trzecich, takich jak rozwiązania z AWS Marketplace.
Warto pamiętać, że kalkulator pokazuje szacunkowe sumy tylko do pierwszych 12 miesięcy. Jeśli oszacujesz koszty z 3-letnią strategią cenową z częściową płatnością z góry, zobaczysz jedynie szacunkowe koszty dostosowane do pierwszych 12 miesięcy 3-letniej rezerwacji.
Mimo tych ograniczeń, AWS Price Calculator pozostaje kluczowym narzędziem w planowaniu i zarządzaniu kosztami w chmurze, pomagając uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek na fakturze.
Strategie optymalizacji kosztów dla firm
Poszukując oszczędności w AWS, warto sięgnąć po strategie, które zapewnią optymalny stosunek wydajności do kosztów. Odpowiednie podejście do zarządzania zasobami chmurowymi może znacząco zmniejszyć miesięczne rachunki bez negatywnego wpływu na działanie twoich aplikacji.
Reserved Instances i Savings Plans
Rabaty na podstawie zobowiązań to najprostszy sposób na redukcję kosztów AWS. Reserved Instances i Savings Plans oferują zniżki nawet do 72% w porównaniu do cen On-Demand, w zamian za zobowiązanie do określonego poziomu wykorzystania przez okres 1 lub 3 lat. Dostępne są trzy opcje płatności: całość z góry, częściowa płatność z góry lub bez płatności z góry.
AWS oferuje dwa rodzaje Savings Plans:
- Compute Savings Plans – najbardziej elastyczne, zapewniają rabaty do 66% i automatycznie obejmują EC2, Fargate i Lambda, niezależnie od rodziny instancji, wielkości, systemu operacyjnego czy regionu.
- EC2 Instance Savings Plans – zapewniają największe oszczędności (do 72%), ale wymagają zobowiązania do konkretnej rodziny instancji w określonym regionie.
Warto zauważyć, że Savings Plans nie rezerwują pojemności – służą wyłącznie jako model cenowy.
Automatyczne wyłączanie środowisk deweloperskich
Środowiska deweloperskie i testowe zwykle nie wymagają działania przez całą dobę. Automatyczne wyłączanie nieużywanych zasobów może zmniejszyć koszty infrastruktury nawet o 70%.
Instance Scheduler on AWS automatyzuje uruchamianie i zatrzymywanie instancji EC2 i RDS według zdefiniowanego harmonogramu. Jeśli korzystasz z instancji tylko w godzinach pracy (50 godzin tygodniowo zamiast 168), oszczędności są znaczące. Rozwiązanie wykorzystuje tagi zasobów AWS i AWS Lambda do automatycznego zarządzania instancjami w wielu regionach i kontach.
Dev Environment automatycznie zatrzyma się po czasie bezczynności określonym podczas tworzenia środowiska. Pamiętaj, aby zamknąć wszystkie połączone instancje (przeglądarki, powłoki zdalne, IDE), gdyż aktywne połączenia uniemożliwiają automatyczne zatrzymanie.
Efektywne wykorzystanie AWS Free Tier
AWS Free Tier dzieli się na trzy kategorie: „12-Miesięcy Free”, „Always Free” i „Trials”. Oferta „12-Miesięcy Free” dostępna jest tylko dla nowych klientów AWS i trwa przez rok od rejestracji, podczas gdy „Always Free” nie wygasa i jest dostępna dla wszystkich klientów.
AWS Free Tier idealnie sprawdza się do eksperymentowania, nauki i tworzenia projektów typu proof-of-concept. Dla EC2 najlepsze przypadki użycia obejmują hostowanie małych i średnich witryn, tworzenie i testowanie aplikacji oraz uruchamianie serwerów WWW o niskim ruchu.
Pamiętaj, że darmowy poziom jest liczony miesięcznie we wszystkich regionach AWS łącznie. Po upływie okresu promocyjnego lub przekroczeniu limitów darmowego poziomu, zastosowanie mają standardowe stawki pay-as-you-go.
Narzędzia do monitorowania i kontroli wydatków
Monitorowanie wydatków w chmurze jest kluczowe dla kontroli budżetu IT. AWS oferuje szereg natywnych narzędzi, które pomagają śledzić, analizować i optymalizować koszty infrastruktury.
AWS Cost Explorer – analiza i prognozowanie kosztów
AWS Cost Explorer to wszechstronne narzędzie umożliwiające wizualizację i analizę wydatków w chmurze. Pozwala przeglądać dane kosztowe z ostatnich 13 miesięcy oraz prognozować przyszłe wydatki na kolejne 12 miesięcy. Wyróżniającą cechą narzędzia jest możliwość generowania prognoz z 80% przedziałem ufności, co oznacza, że rzeczywiste wydatki z dużym prawdopodobieństwem zmieszczą się w przewidywanym zakresie.
Cost Explorer oferuje:
- Wizualizację kosztów według usług, kont powiązanych lub typów użytkowania
- Identyfikację trendów i anomalii w wydatkach
- Dostęp do API, umożliwiający integrację danych kosztowych z własnymi narzędziami analitycznymi
Warto zauważyć, że prognozy uwzględniają historyczną zmienność wydatków – im bardziej przewidywalne były dotychczasowe koszty, tym węższy będzie zakres prognozowanych wydatków.
AWS Budgets – alerty i automatyczne reakcje
AWS Budgets umożliwia tworzenie niestandardowych budżetów i monitorowanie wykorzystania zasobów względem założonych limitów. Narzędzie to działa w sposób ciągły, wysyłając powiadomienia, gdy wykorzystanie przekracza (lub według prognozy ma przekroczyć) ustalony próg.
Ponadto AWS Budgets pozwala na konfigurację automatycznych akcji w odpowiedzi na przekroczenie budżetu. Można na przykład ustawić automatyczne zatrzymywanie nieużywanych instancji EC2 lub ograniczanie dostępu do tworzenia nowych zasobów.
Rozwiązania firm trzecich warte uwagi
Podczas gdy natywne narzędzia AWS zapewniają podstawową kontrolę kosztów, rozwiązania firm trzecich często oferują bardziej zaawansowane funkcje. Przykładowo, platforma CloudZero umożliwia śledzenie kosztów AWS z dokładnością do godziny, przypisując je do konkretnych zespołów, funkcji produktu, projektów czy klientów.
Inne rozwiązania zewnętrzne oferują rozszerzone możliwości analityczne, w tym bardziej zaawansowane prognozowanie z wykorzystaniem algorytmów uczenia maszynowego, co pozwala na dokładniejsze przewidywanie przyszłych wydatków w różnych scenariuszach biznesowych.
Wnioski
Zarządzanie kosztami AWS wymaga stałej uwagi i strategicznego podejścia. Skuteczna optymalizacja wydatków opiera się na kilku kluczowych filarach: właściwym doborze typów instancji, wykorzystaniu rabatów poprzez Reserved Instances i Savings Plans oraz automatyzacji wyłączania nieużywanych zasobów.
Narzędzia takie jak AWS Cost Explorer czy AWS Budgets stanowią podstawę kontroli wydatków, jednak same w sobie nie wystarczą. Regularne audyty wykorzystania zasobów, świadome planowanie architektury oraz zrozumienie mechanizmów cenowych AWS pozwalają uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek na fakturze.
Pamiętajmy, że optymalizacja kosztów AWS to proces ciągły. Wdrożenie odpowiednich praktyk monitorowania i zarządzania zasobami może przynieść oszczędności rzędu 30-40% miesięcznych wydatków na chmurę. Najważniejsze to zacząć od małych kroków – najpierw zidentyfikować największe źródła kosztów, następnie wdrożyć automatyzację i systematycznie kontrolować wydatki.
